1.Đại cương.
a) Định nghĩa.
Khó thở thanh quản là một hội chứng do nhiều bệnh hay nguyên nhân khác nhau, gặp khi thanh môn bị hẹp.
Thanh quản là nơi hẹp của đường thở, tổ chức dưới niêm mạc lại lỏng lẻo, dễ phù nề, rất nhạy cảm, dễ co thắt.
Khó thở thanh quản có thể xuất hiện từ từ, tăng dần hoặc đột ngột, cấp tính ( hay gặp ở trẻ em) và nếu không chẩn đoán sớm, chính xác và xử trí kịp thời sẽ dễ đưa tới tử vong.
b) Nguyên nhân
- Do viêm : thường gặp nhất ở trẻ em, có thể viêm nhiễm khuẩn, virus thông thường, có thể viêm đặc hiệu
- Do phù nề: do dị ứng, phù quinck hoặc do lạnh ẩm
- Do bít tắc: giả mạc, chất xuất tiết
- Do dị vật: dị vật to gây tắc thở. Dị vật sống kí sinh ở thanh quản, hút no máu, thỉnh thoảng bật lên lại gây khó thở
- Do khối u: u nhú ( papilom) ở trẻ em, polyp, ung thư ở người lớn
- Do chấn thương: gây đụng dập, sẹo hẹp
- Do liệt cơ mở thanh quản 2 bên: syndrome gehard.
2.Triệu chứng của khó thở thanh quản
a) Triệu chứng chính.
- Khó thở vào
- Khó thở chậm
- Khó thở có tiếng rít
-Co kéo cơ hô hấp, hõm trên ức
b) Triệu chứng phụ
-Tím tái
- Thay đổi giọng
- Quấy khóc, hoảng hốt ( ở trẻ nhỏ)
- Biến đổi sinh hóa máu
3.Giai đoạn của khó thở thanh quản
- Giai đoạn 1:
+ chỉ khó thở khi gắng sức ( người lớn làm việc nặng, lên gác…, trẻ em khi quấy khóc).
+ Lúc yên tĩnh thì các triệu chứng khó thở không rõ, không đầy đủ.
+ Thể trạng tỉnh táo, không có tím tái
- Giai đoạn 2:
+ Khó thở liên tục, thường xuyên ( cả nằm yên và khi ngủ)
+ Có đầy đủ triệu chứng của khó thở thanh quản.
+ Luôn ở trong trạng thái hoảng hốt, lo sợ, không yên
+ Có các động tác thở phụ: ngửa cổ, há mồm
- Giai đoạn 3:
+ Khó thở thanh quản không điển hình nữa
+Do thiếu oxy lâu nên bệnh nhân dễ chuyển từ trạng thái kích thích thành ức chế: thờ ơ với ngoại cảnh, lờ đờ, phản ứng chậm, yếu.
+ Thở nhanh nông, nhịp thở không đều
+ Khó thở 2 thì hoặc có lúc ngừng thở
+ Ngạt và thiếu thở dần dần đưa tới tử vong
4.Hướng xử trí
Tùy theo nguyên nhân, mức độ khó thở và thể trạng
- Giai đoạn 1:
+ Cho bệnh nhân nghỉ ngơi, theo dõi chặt chẽ
+ Thuốc kháng sinh
+ Thở oxy
+ Do dị ứng thì thường dùng: khí dung hydrocortizon. Uống prednisolon, dexamethason
+ Tìm nguyên nhân và gửi khám chuyên khoa tai mũi họng
- Giai đoạn 2:
+ Mở khí quản cấp cứu
+ Thuốc kháng sinh
+ Chống phù nề
+ Tìm nguyên nhân
- Giai đoạn 3:
+ Thở oxy
+ Mở khí quản cấp cứu
+ Chuyển bệnh viện chuyên khoa
Khó thở thanh quản là một cấp cứu trong tai mũi họng, nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời thì người bệnh có thể tử vong. Vì vậy việc phát hiện sớm và điều trị đúng đắn làm giảm tỷ lệ tử vong và các di chứng về sau cho bệnh nhân.
Ý kiến bạn đọc